Skip to content
- Biodegradowalny
Materiał, który może być rozłożony przez mikroorganizmy (bakterie, grzyby) w naturalnym środowisku, przekształcając się w nieszkodliwe dla środowiska substancje. Przykładami są papier, resztki żywności czy drewno.
- Biomasa
Organiczna materia pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, którą można przekształcić w energię, np. przez spalanie lub kompostowanie.
- Czysta frakcja odpadów
Frakcja odpadów, która została poprawnie posortowana i nadaje się do recyklingu. Odpady te muszą być odpowiednio oczyszczone (np. opakowania plastikowe pozbawione resztek jedzenia).
- Ekologiczny ślad wodny
Ilość wody zużytej do produkcji określonego produktu lub usługi, obejmująca zarówno bezpośrednie zużycie, jak i wodę wykorzystaną w całym cyklu życia produktu.
- Elektrośmieci (e-odpady)
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, który musi być odpowiednio utylizowany ze względu na zawarte w nim szkodliwe substancje, np. metale ciężkie. Przykłady to telewizory, lodówki, baterie, komputery.
- Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ)
Model gospodarczy, który zakłada minimalizowanie odpadów poprzez ponowne użycie, recykling i naprawę produktów. Celem jest ograniczenie wykorzystywania surowców pierwotnych i zmniejszenie wpływu produkcji na środowisko.
- Greenwashing
Praktyka marketingowa polegająca na przedstawianiu firmy lub produktu jako bardziej ekologicznego, niż jest w rzeczywistości, w celu przyciągnięcia świadomych ekologicznie konsumentów.
- Kompostowanie
Proces rozkładu odpadów organicznych (np. resztek jedzenia, liści, trawy) przez mikroorganizmy. Kompostowanie przekształca te odpady w naturalny nawóz – kompost, który może być wykorzystany do użyźniania gleby.
- Marnowanie żywności
Zjawisko wyrzucania żywności nadającej się do spożycia. Marnowanie żywności prowadzi do zwiększenia odpadów oraz niepotrzebnego zużycia zasobów naturalnych, takich jak woda i energia.
- Mikroplastik
Małe cząsteczki plastiku (poniżej 5 mm), które powstają w wyniku rozpadu większych plastikowych przedmiotów lub są dodawane do kosmetyków i środków czyszczących. Mikroplastiki trafiają do środowiska i mogą być spożywane przez organizmy żywe.
- Odpady niebezpieczne
Odpady zawierające substancje, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska, np. chemikalia, farby, oleje, baterie, leki.
- Odpady organiczne (bioodpady)
Odpady pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które ulegają biodegradacji. Zaliczają się do nich resztki jedzenia, skoszona trawa, liście czy fusy z kawy. Bioodpady mogą być kompostowane.
- Odzysk
Proces, w którym odpady są przekształcane w materiały lub produkty nadające się do ponownego wykorzystania. Może obejmować recykling, kompostowanie, a także przetwarzanie odpadów na energię.
- Odpady wielkogabarytowe
Duże przedmioty, które nie mieszczą się w standardowych pojemnikach na odpady, takie jak meble, materace, dywany. Tego typu odpady wymagają specjalnego transportu i odbioru.
- Pojemniki na odpady
Specjalne kosze służące do zbiórki różnych rodzajów odpadów. W Polsce najczęściej stosuje się podział na 5 pojemników:
- żółty (plastik i metale),
- niebieski (papier),
- zielony (szkło),
- brązowy (bioodpady),
- czarny (odpady zmieszane).
- Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK)
Miejsce, w którym mieszkańcy mogą bezpłatnie oddać wybrane rodzaje odpadów, np. elektrośmieci, opony, chemikalia, odpady wielkogabarytowe. PSZOK-i są częścią systemu segregacji odpadów.
- Recykling
Proces przetwarzania zużytych materiałów na nowe produkty lub surowce. Recykling zmniejsza ilość odpadów trafiających na wysypiska i pomaga oszczędzać surowce naturalne.
- Redukcja odpadów
Działania zmierzające do zmniejszenia ilości generowanych odpadów, np. poprzez ograniczenie użycia opakowań jednorazowych, zmniejszenie marnowania żywności, wybór produktów o długiej trwałości.
- Segregacja odpadów
Proces rozdzielania odpadów według ich rodzaju, aby umożliwić ich dalsze przetworzenie, np. papier, plastik, szkło, bioodpady. Prawidłowa segregacja jest kluczowa dla skutecznego recyklingu.
- Ślad węglowy
Miara emisji gazów cieplarnianych (głównie CO₂) wywołanych przez działalność człowieka. Dotyczy produkcji, transportu i utylizacji produktów. Zmniejszanie śladu węglowego jest istotnym celem w walce ze zmianami klimatycznymi.
- Utylizacja
Proces bezpiecznego dla środowiska usuwania odpadów, w szczególności tych, które nie nadają się do recyklingu. Może obejmować spalanie (z odzyskiem energii) lub składowanie na wysypiskach.
- Upcycling
Proces przekształcania odpadów lub niepotrzebnych przedmiotów w nowe produkty o wyższej wartości lub lepszej funkcjonalności, np. przerabianie starych mebli na nowoczesne, dekoracyjne przedmioty.
- Wysypisko odpadów
Specjalnie przygotowany teren, na którym składuje się odpady, które nie mogą być poddane recyklingowi lub odzyskowi. Wysypiska są rozwiązaniem ostatecznym, ponieważ zajmują dużo miejsca i mogą powodować zanieczyszczenie środowiska.
- Zero waste
Styl życia, którego celem jest minimalizowanie ilości generowanych odpadów, poprzez unikanie jednorazowych opakowań, ponowne użycie przedmiotów i kompostowanie bioodpadów. Idea zero waste promuje odpowiedzialne i świadome podejście do konsumpcji.