Segregacja odpadów to kluczowy krok w ochronie środowiska, który przyczynia się do redukcji odpadów trafiających na wysypiska oraz zmniejszenia emisji CO2. Poprawne segregowanie odpadów pozwala na ich efektywny recykling i ponowne wykorzystanie. W tym przewodniku przedstawimy podstawowe zasady segregacji, rodzaje odpadów oraz przydatne wskazówki, które pomogą Ci w codziennym życiu.
Dlaczego segregacja jest ważna?
Segregacja odpadów ma ogromne znaczenie dla ochrony środowiska. Właściwe oddzielanie odpadów pozwala na:
- Recykling surowców wtórnych zmniejsza potrzebę wydobywania nowych surowców.
- Właściwe segregowanie zmniejsza ilość odpadów, które trafiają na wysypiska.
- Odpady, które są odpowiednio przetwarzane, nie zanieczyszczają gleby, wód gruntowych i powietrza.
- Mniej odpadów na wysypiskach oznacza mniejsze ryzyko dla zwierząt i roślin.
Podstawowe zasady segregacji odpadów
Kilka kluczowych zasad, które należy przestrzegać podczas segregacji:
- Oddzielaj odpady, które są suche (plastik, papier, szkło) od mokrych (resztki jedzenia, odpady organiczne).
- Spłucz resztki jedzenia z opakowań, aby uniknąć zanieczyszczenia innych materiałów.
- Zawsze sprawdzaj oznaczenia na pojemnikach, aby upewnić się, że wyrzucasz odpady w odpowiednie miejsce.
Rodzaje odpadów i ich segregacja
PAPIER
- Gazety i czasopisma:
- Stare gazety
- Czasopisma
- Reklamy
- Kartony:
- Pudełka po napojach (np. kartonowe opakowania po mleku)
- Kartony po produktach spożywczych (np. płatki śniadaniowe, ciastka)
- Kartony po elektronice
- Papier biurowy:
- Stare dokumenty
- Zeszyty (bez metalowych elementów)
- Kartki papieru (czyste i nie zadrukowane)
- Opakowania papierowe:
- Torby papierowe (np. torby po zakupach)
- Pudełka po pizzy (o ile nie są zbyt zabrudzone tłuszczem)
- Opakowania po kosmetykach (jeśli są papierowe)
- Papier do pakowania:
- Papier pakowy
- Foliowane torebki papierowe (bez folii)
- Kartki okolicznościowe:
- Używane kartki świąteczne (bez dodatków metalowych lub plastikowych)
- Papier powinien być suchy i czysty. Zabrudzony papier (np. z resztkami jedzenia) nie nadaje się do recyklingu.
- Nie wrzucaj do pojemnika na papier: papieru laminowanego, papieru z folią, rolki po papierze toaletowym, tekturki (oprócz kartonów), ani żadnych materiałów syntetycznych.
SZKŁO
- Butelki:
- Butelki po napojach gazowanych
- Butelki po piwie
- Butelki po winie i innych alkoholach
- Butelki po sokach
- Słoiki:
- Słoiki po dżemach, marmoladach
- Słoiki po konserwach
- Słoiki po przyprawach i sosach
- Szklane opakowania:
- Opakowania po kosmetykach (np. szklane butelki perfum, słoiczki na kremy)
- Opakowania po farbach lub chemikaliach (jeśli są szklane)
- Kieliszki i naczynia szklane:
- Stare kieliszki
- Szklanki
- Naczynia do pieczenia (np. szklane formy)
- Ozdoby szklane:
- Stare lampiony
- Figurki szklane
- Szkło powinno być czyste i puste. W przypadku butelek należy je opróżnić i spłukać, ale nie ma konieczności dokładnego mycia.
- Nie wrzucaj do pojemnika na szkło: ceramiki, porcelany, szkła okiennego, lusterek, żarówek ani innych materiałów, które nie są szklane.
METALE I TWORZYWA SZTUCZNE
- Puszki i opakowania metalowe:
- Puszki po napojach (np. po napojach gazowanych)
- Puszki po konserwach (np. ryby, kukurydza)
- Opakowania po kosmetykach (np. aluminiowe pojemniki po dezodorantach)
- Folia aluminiowa:
- Czysta folia aluminiowa
- Aluminiowe tacki po jedzeniu
- Zamknięcia od jogurtów (jeśli wykonane są z aluminium)
- Nakrętki i kapsle:
- Nakrętki i zakrętki metalowe po napojach
- Kapsle po piwie
- Butelki plastikowe:
- Butelki PET po wodzie i napojach
- Butelki po olejach roślinnych (np. olej rzepakowy, oliwa)
- Butelki po środkach czystości (np. płyny do mycia naczyń, szampony)
- Opakowania plastikowe:
- Kubki po jogurtach i serkach
- Tacki plastikowe po warzywach, owocach, mięsie
- Opakowania po kosmetykach (np. kremach, balsamach)
- Torebki plastikowe (np. po pieczywie)
- Worki i torby foliowe:
- Foliówki po zakupach
- Zrywki do pakowania warzyw i owoców
- Inne tworzywa sztuczne:
- Nakrętki po butelkach
- Zabawki plastikowe (jeśli są uszkodzone)
- Opakowania po środkach czystości (np. po płynie do podłóg)
- Opakowania powinny być puste i w miarę możliwości czyste (np. wypłukane, bez resztek jedzenia).
- Do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne nie wrzucamy: opakowań po lekach, pojemników po farbach i innych niebezpiecznych substancjach, styropianu, ani opakowań wielomateriałowych (np. kartonów po mleku, jeśli nie są do tego przeznaczone w lokalnym systemie).
ODPADY BIODEGRADOWALNE
- Resztki jedzenia:
- Obierki i skórki z warzyw i owoców
- Fusy po kawie i herbacie (bez torebek, jeśli są syntetyczne)
- Resztki warzyw i owoców
- Skorupki jajek
- Zepsute produkty spożywcze (bez opakowań)
- Odpady zielone:
- Ścięta trawa, liście, drobne gałązki
- Chwasty z ogródka
- Kwiaty cięte i doniczkowe (bez doniczek)
- Pieczywo i produkty zbożowe:
- Czerstwe pieczywo (chleb, bułki)
- Produkty zbożowe (makaron, ryż – bez sosów i dodatków)
- Papierowe ręczniki i chusteczki:
- Papierowe ręczniki i serwetki (jeśli nie są nasączone chemikaliami)
- Chusteczki papierowe (czyste lub lekko zabrudzone)
- Trociny, wióry drzewne i kora:
- Trociny i wióry (jeśli pochodzą z drewna niestruganego i bez chemikaliów)
- Kora z drzew
- Do odpadów biodegradowalnych wrzucamy tylko materiały organiczne. Ważne jest, aby nie dodawać do nich plastiku, szkła ani metalu.
- Do pojemnika na bioodpady nie wrzucamy: mięsa, ryb, kości, odchodów zwierząt, popiołu z węgla, oleju i tłuszczy kuchennych, produktów zawierających chemikalia, ani opakowań po żywności.
ODPADY ZMIESZANE
- Zabrudzone odpady kuchenne:
- Resztki mięsa, ryb, kości
- Przetworzone produkty spożywcze, np. jedzenie po obróbce termicznej (np. resztki obiadowe)
- Zużyty tłuszcz i olej (np. po smażeniu)
- Zużyte artykuły higieniczne:
- Pieluchy, podpaski, tampony
- Waciki, patyczki higieniczne
- Chusteczki nawilżane (nawet te biodegradowalne)
- Zabrudzony papier i opakowania wielomateriałowe:
- Papier mocno zabrudzony tłuszczem lub innymi substancjami (np. tłuste opakowania po pizzy)
- Opakowania po produktach mlecznych (o ile nie są przeznaczone do recyklingu)
- Papier powlekany tworzywami sztucznymi, np. papier do pieczenia
- Porcelana, ceramika i szkło nietypowe:
- Rozbite naczynia, talerze, kubki ceramiczne
- Szkło żaroodporne, szkło okienne
- Lustra
- Materiały z tekstyliów i małe odpady domowe:
- Uszkodzone ubrania (jeśli nie nadają się do oddania)
- Zużyte rękawice gumowe, gąbki, mopy
- Stare szczoteczki do zębów
- Odpady higieniczne dla zwierząt:
- Żwirek z kuwety (jeśli nie jest naturalny lub kompostowalny)
- Podkłady higieniczne dla zwierząt
- Inne:
- Popiół z węgla (np. z pieca węglowego)
- Świeczki i ich resztki
- Nici, gumki, małe plastikowe elementy, które nie nadają się do recyklingu
- Odpady zmieszane powinny być ostatecznością, kiedy nie da się przyporządkować ich do innych kategorii (recykling, bioodpady, odpady niebezpieczne).
- Do odpadów zmieszanych nie wrzucamy odpadów niebezpiecznych (np. baterii, farb), sprzętu elektronicznego, ani dużych odpadów gabarytowych.
Segregacja odpadów to prosta, ale niezwykle ważna czynność, która ma ogromny wpływ na nasze środowisko. Dzięki poprawnemu segregowaniu możemy przyczynić się do zmniejszenia ilości odpadów, ochrony zasobów naturalnych i poprawy jakości życia. Każdy z nas może być częścią zmiany – zacznij segregować odpady już dziś!
Szczegółowy sposób segregacji określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 10 maja 2021 r. w sprawie sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (DZ. U. z 2021 r. poz. 906).